-یکی از شرایط صحت وضو و غسل، این است که مانعی از رسیدن آب به اعضای
وضو و غسل نباشد
- ترشحات (قی چشم) که
گاهی از چشم خارج می‌شود؛ چنان‌چه پس از بسته شدن چشم، این ترشحات پیدا و آشکار
باشد، باید در وقت وضو برطرف شود. و پس از وضو اگر شک کرده که مانع بوده یا نه،
بنابر احتیاط وضو را اعاده نماید
-همچنین اگر از کِرِم و دارویی استفاده
شود که مانع رسیدن آب به پوست بدن باشد، باید قبل از وضو و غسل آن را برطرف نمود.
- تبریزی، جواد بن علی، استفتاءات جدید، ج 1، ص 42، دفتر معظم له، قم، چاپ اول، بی‌تا.
صرف ورود به کلیسا اشکالی ندارد، مگر این که فرد مسلمانی که در آن جا حضور پیدا کرده به گونه ای متشخص باشد که صرف ورود او موجبات رونق کلیسا را فراهم کند، یا فرد مسلمان از نظر آگاهی و تاثیر پذیری بگونه ای باشد که حضورش در کلیسا، تزلزل اعتقادی اش را موجب گردد و به انحراف عقیدتی – فکری اش، منجر شود، که در این موارد و عناوین ثانویه، عقل و شرع حکم می کنند که مسلمان نباید کاری کند که مسجد از رونق بیافتد و زمینه های رونق کلیسا فراهم گردد و همچنین مسلمان باید از هرگونه ضرر و خطر احتمالی اجتناب داشته و از رفت و آمد به این مکان ها پرهیز نماید. همچنان که از رفتن به رستوران هایی که احتمالاً غذای آلوده و غیر بهداشتی دارند خودداری می نماید.
پس:
1. اگر کلیسایی متروکه بوده و تحت اشراف و نظارت مبلغان مسیحی و مورد استفاده مسیحیان نیست (تا خطر آسیب پذیری اعتقادی در بین باشد) می توانید از آن محل به عنوان «مکان نماز و دعا» استفاده نمایید. البته به شرط آن که نجاستی نداشته باشد که به محل سجده و بدن و لباس نماز گزار سرایت نماید و البته مستحب است که محل سجده و نمازتان را قبلاً آب بپاشید و پس از خشک شدن، در آن نماز بخوانید
2. محل عبادت مسلمانان «مسجد» است و جایز نیست که مسلمانان با گرایش به مکان های عبادی سایر ادیان، مسجد را خلوت نمایند.
3. رفت و آمد به کلیسا و ارتباط با تبلیغات مذهبی یهود و مسیحیت فقط برای کسانی جایز است که در سطح بالایی از معلومات مذهبی بوده و اعتقاد راسخی به اعتقادات اسلامی داشته باشند، به طوری که تحت تأثیر عقاید غیر مسلمانان قرار نگیرند.
4. آئین مسیحیت سال ها بعد از حضرت سلیمان پدید آمد و با این حساب آیا امکان دارد که حضرت سلیمان (ع) در کلیسا نماز خوانده باشد؟
اللمعة الدمشقیة، کتاب الصلوة، مکان المصلی.
در روایات مربوط به خروج برخی افراد اشاره شده است. در این بین، به
چند اسم و لقب برمی‌خوریم که گفته شده است این افراد، از سمت مشرق خروج می‌کنند.
یکی از این آنها، شخصی به نام «خراسانی» است که از او به عنوان «سید خراسانی» نیز
یاد می‌شود.
در این نوشتار در پی بررسی سندی روایات
مرتبط نیستیم.
«هانی بن عروه بن الفضفاض المرادی»؛ ساکن کوفه و یکی از یاران برجسته
امام علی(ع) بود او از بزرگان کوفه و رئیس عشیره خود
نیز بود. مهم‌ترین واقعه زندگی او که منجر به شهادتش شد، ورود مسلم بن عقیل، سفیر
و پسر عموی امام حسین(ع) به کوفه و منزلش بود. در ذیل به بخشی از این جریان که در
اکثر کتاب‌های تاریخی نگاشته شده خواهیم پرداخت:
مسلم بن عقیل برای گرفتن بیعت از
کوفیان و دیدن اوضاع کوفه؛ زودتر از کاروان حسینی به کوفه آمد، و مدتی در منزل
مختار ثقفی بود بعد از شنیدن خبر آمدن عبیدالله بن
زیاد به کوفه، از منزل مختار خارج شد و به طور مخفیانه به منزل هانی بن عروه که در
آن زمان از بزرگان کوفه و عشیره خود بود، رفت. شیعیان جهت ملاقات با مسلم به منزل
هانى آمد و شد داشتند.
هانى بن عروه با شریک بن اعور بصرى که
از بصره با ابن زیاد آمده بود دوستى داشت. شریک در بصره داراى شرف و منزلت بود،
هانى پیش او رفت و او را به خانه خود آورد و او را در همان حُجرهاى که مسلم بن
عقیل را جا داده بود مسکن داد. شریک، از بزرگان شیعیان بصره بود و هانى را بر یارى
مسلم تشویق مىکرد و مسلم هم از مردم کوفه که پیش او مىآمدند بیعت مىگرفت. شریک
بن اعور در خانه هانى به سختى بیمار شد و چون این خبر به ابن زیاد رسید به او پیام
فرستاد که فردا به دیدنش خواهد آمد
شریک به مسلم گفت هدف اصلى تو و
شیعیانت نابودى این ستمگر است و خداوند این کار را براى تو فراهم ساخته است؛ زیرا
او فردا براى عیادت من مىآید تو پنهان شو و چون او پیش من آرام گرفت ناگاه بیرون
بیا و او را بکُش و به قصر حکومتى برو و آن‌را تصرف کن و همان‌جا بمان، اگر خداوند
به من سلامتى عنایت فرماید به بصره خواهم رفت و آن‌جا را براى تو مهیا میکنم و
مردم آن‌را به بیعت با تو در مىآورم.
عبید الله بن زیاد وارد منزل هانی شد،
اما مسلم بن عقیل کاری انجام نداد تا آن که عبیدالله بن زیاد خارج شد. شریک به
مسلم گفت: فقط ترس و سستى بود که تو را از انجام این کار بازداشت، مسلم گفت نه!
بلکه دو چیز مانع من شد؛ نخست این‌که هانى دوست نداشت مسلم در خانه او کشته شود.
دیگر، این سخن رسول خدا که فرموده است: ایمان، موجب خوددارى از کشتن با غافل‌گیری
است و مؤمن کسى را غافل‌گیر نمىکند و ناگهان نمىکشد.
چند روز بعد از این اتفاق شریک از دنیا
رفت و مسلم بن عقیل همچنان در منزل هانی بود. عبیدالله بن زیاد توسط جاسوسان متوجه
حضور مسلم در منزل هانی شد، با فریب و نیرنگ؛ هانی را به قصر کشاند و در آن‌جا به
خاطر حمایتش از مسلم بن عقیل گردن زده و به شهادت رساند
هانی بن عروه در زمان شهادت، بیش از
نود سال عمر داشت
عسقلانی، ابن حجر، الإصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق، عبد الموجود، عادل احمد، معوض، علی محمد، ج 6، ص 445، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1415ق.
طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج5، ص 362، بیروت، دار التراث، 1387ق.
در برخی از منابع فقط بیماری هانی بن عروه را ذکر شده و برخی دیگر از منابع به بیماری هر دو اشاره شده است. ر. ک: ابومخنف کوفی، لوط بن یحیی، وقعة الطف، ص 113، قم، اسلامی، 1417ق.
دینوری، اخبار الطوال، ص 233- 238، قم، منشورات رضی، 1368ش؛ زرکلی، خیر الدین، الاعلام، ج 8، ص 68، بیروت، دار العلم، 1989م؛ الاصابة، ج2، ص 70.
الاصابة، ج 6، ص 445.
1. در مورد شرط بودن وضو و طهارت در سجده سهو، نظرات مراجع تقلید مختلف است:
بعضی از مراجع، وضو را لازم می دانند
بعضی از مراجع، بنابر احتیاط، آن را واجب می دانند.
و بعضی از مراجع، آن را واجب نمی دانند.
2. در سجده های واجب قرآن؛ لازم نیست سایر شرایط معتبر در سجده ی نماز مراعات شودمثلا لازم نیست که رو به قبله باشند یا طهارت و وضو داشته باشند
ضمائم:
پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است:
حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):
در سجده واجب قرآن باید پیشانى به قصد سجده بر چیزى که سجده بر آن صحیح است گذاشته شود ولى سایر شرایط سجده که در نماز معتبر مى‌باشد، لازم نیست مراعات شود ولی در سجده سهو طهارت بدن و لباس لازم است.
حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):
واجب نیست.
حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):
سجده سهو باید رو به قبله و با حالت وضو و طهارت باشد و پیشانى را نیز بر چیزى گذارد که سجده نماز بر آن جایز است.
حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):
همه اموری که در سجده نماز، واجب است مثل طهارت، ستر، استقبال قبله و... در سجده سهو هم لازم است.
آیات عظام صافی و مکارم شیرازی، خامنه ای.
گلپایگانى، بهجت؛ المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج 1، ص 186.
آیات عظام خوئى، خمینی، تبریزى، سیستانى، نورى؛ همان.
توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج1، ص 595، مسأله 1097.
استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه ای، سیستانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی (مد ظلهم العالی)، توسط سایت اسلام کوئست.
موارد وجوب سجده سهو:
به طور کلی، سجده سهو برای زیادی و نقصان (کاستی) غیر عمدى در نماز، واجب است؛ موارد وجوب سجده سهو به شرح زیر است:
1. آن که در بین نماز، سهواً حرف بزند؛
2. آن که یک سجده را فراموش کند؛
3. آن که در نماز چهار رکعتى بعد از سجده دوّم شک کند که چهار رکعت خوانده یا پنج رکعت؛
4. در جایى که نباید نماز را سلام دهد مثلًا در رکعت اول سهواً سلام بدهد؛
5. آن که تشهد را فراموش کند
چگونگی انجام سجده سهو:
دستور سجده سهو این است که بعد از سلام نماز فوراً نیّت سجده سهو کند و پیشانى را به چیزى که سجده بر آن صحیح است بگذارد و بگوید: «بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ وَ صَلَّى اللَّهُ عَلَى مُحَمَّدٍ وَ آلِهِ» یا «بِسْمِ اللَّه وَ بِاللَّهِ اللَّهُمَّ صَلِّ عَلَى مُحَمَّدٍ و آلِ مُحَمَّدٍ» ولى بهتر است بگوید: «بِسْمِ اللَّهِ وَ بِاللَّهِ السَّلامُ عَلَیکَ ایُّهَا النَّبِىُّ وَ رَحْمَةُ اللَّهِ وَ بَرَکاتُهُ» بعد باید بنشیند و دوباره به سجده رود و یکى از ذکرهایى را که گفته شد بگوید و بنشیند و بعد از خواندن تشهد سلام دهد
برای آگاهی از مسائل دیگر سجده سهو به رساله توضیح المسائل مرجع تقلید خودتان مراجعه نمایید.
توضیح المسائل (المحشی للامام الخمینی)، ج 1، ص 669، م 1236.
همان، ص 674، م 1250.
