ترازوى سنجش اعمال در قیامت چگونه است؟

آنها که ترازوهاى آن جهان را همچون ترازوهاى این دنیا پنداشته اند مجبور شده اند که براى اعمال انسانها در آنجا نوعى سنگینى و وزن قائل شوند، تا قابل توزین با آن ترازوها باشد.

ولى قرائن نشان مى دهد که منظور از «میزان» وسیله سنجش به معنى عام آن است، زیرا مى دانیم هر چیزى وسیله سنجش مناسب خود دارد، وسیله سنجش حرارت را «میزان الحراره» یا دما سنجش مى گویند، و وسیله هوا را «میزان الهواء» یا «هواسنج».

بنابراین منظور از میزانهاى سنجش اعمال کسانى هستند که اعمال نیکان و بدان را با اعمال آنها مى سنجند، چنانکه مرحوم علامه مجلسى از شیخ مفید نقل مى کند که در روایت آمده: إنّ اَمیرَ الْمؤمِنینَ وَ الأئمّةَ مِنْ ذُرِّیَّتِهِ (علیه السلام) هُم الْمَوازینُ «امیرمؤمنان و امامان از فرزندان او (علیه السلام)میزانهاى عدل قیامتند»(1).

در «اصول کافى و معانى الاخبار» نیز از امام صادق(علیه السلام) نقل شده که شخصى از معنى آیه و نضع الموازین القسط لیوم القیامة «ما ترازوهاى عدل را در روز قیامت نصب مى کنیم» سؤال کرد، فرمود: هُمُ الانْبِیاءُ وَ الاوْصِیاءُ (علیه السلام) میزانهاى سنجش همان «پیامبران و جانشینان آنها هستند»!(2).

در یکى از زیارات مطلقه امیرمؤمنان على(علیه السلام) مى خوانیم: اَلسَّلامُ عَلَى مِیزَانِ الأعْمالِ: «سلام بر میزان سنجش اعمال»!(3).

در واقع این شخصیتهاى بزرگ و نمونه، مقیاسهاى سنجش اعمالند، و اعمال هر کس به آن اندازه اى که به آنها شباهت دارد «وزین» است، و آنچه به آنها شباهت ندارد بىوزن یا کم وزن است، حتى در این جهان نیز اولیاء الله نیز مقیاس سنجشند ولى در جهان دیگر این مسأله به مرحله ظهور و بروز مى رسد.(4)

 

 

---

1 ـ مرحوم محدث قمى در «مفاتیح الجنان» این زیارت را به عنوان زیارت اول از زیارت مطلقه آورده است.

2 ـ تفسیر پیام قرآن 6/159

3 ـ بحار الانوار جلد 7 صفحه 252.

4 ـ تفسیر برهان جلد 3 صفحه 61 ـ و اصول کافى جلد 1 صفحه 419 نظیر این حدیث در تفاسیر دیگر آمده است.