سلام علیکم
به لطف حق تعالی زمستان سرد را در آفتاب سخاوت دلهای مهربان بودیم و از دوستی ها و همدستی هایمان خاطره های شیرین ساختیم برای روزهای آینده.
تجربه بودن با شما طراوت روحمان را افزود و شمیم شور و شعورتان فضای این وبلاگ فرهنگی را آکنده ساخت. اینک مسرور از حضور شما در وبلاگ گنجینه مومن آرزو می کنیم دستی بالای تمامی دستها مدد کارت باشد. دلت مأمن مهر خدا، دستهایت درگاه دعا و چشمهایت گوهری پاک و پر بها باد.
نماز در سفر
امام علی (ع ) :لایخرج فی سفر یخاف فیه علی دینه و صلاته
درسفری که می ترسید بر دینتان و نمازتان خارج نشوید.
بحار الانوار، ج ,10 ص .108 میزان الحکمه ، ج 4، ص 475
دیگر احادیث را در ادامه مطلب مشاهده نمائید
پرسش
آیا با کمک به افراد نیازمند، بیماران، ساختن مسجد و غیره می شود نخواندن نماز را جبران کرد؟
پاسخ
پیش از پرداختن به پاسخ، توضیح نکته ای ضروری به نظر می رسد و آن این که، احکام و دستورات اسلام هر چند بر اساس مصالح و مفاسد است، اما عقل بشر به تنهایی توانایی درک همه فواید و ضررهای احکام را ندارد، بلکه در این زمینه باید تابع وحی خداوند و سخنان معصومین باشد. به همین جهت در خصوص سؤالتان که آیا با کمک به افراد نیازمند، بیماران، ساختن مسجد و غیره می شود نخواندن نماز را جبران کنیم؟ باید ببینیم آیا در قرآن و سنت دلیلی بر این مطلب می توان یافت یا خیر؟ در پاسخ می گوییم: هر چند در فقه برخی از واجبات به صورت تخییری هستند؛ یعنی می توان به جای این عمل، عمل دیگری را انجام داد مثلا در کفاره روزه شخص مخیر است بین این که شصت روز روزه بگیرد یا شصت فقیر را سیر کند و یا به هر کدام یک سیر (750 گرم) طعام بدهد. اما در باره نمازهای واجب از برخی روایات چنین استفاده می شود که چیزی نمی تواند جایگزین آن گردد، بلکه شرط قبولی سایر اعمال خوب، قبولی نماز است مانند این روایت که می فرماید: نماز اگـر قـبـول شـود اعـمـال دیـگـر نـیـز قـبـول خـواهـد شـد و اگـر قبول نگردد اعمال دیگر نیز قبول نمی شود.
در هر صورت هنگامی که دلیلی بر جایگزینی نداریم نمی توانیم بحسب گمان خود عمل کنیم که در این صورت حجتی در پیشگاه خداوند نداریم همان طور که اگر کسی دارای بیماری های متعددی باشد و پزشک برای هر کدام از بیماری ها داروی خاصی تجویز نموده باشد بیمار نمی تواند به جای داروی خاص (مثل داروی قلب) از داروی دیگر (مثل داروی دیابت) به صورت متعدد استفاده کند همچنین نمی توان با پرداختن به مستحبات و واجبات دیگر از واجب اساسی و مهمی مثل نماز غافل شد و چیزی را جایگزین آن نمود.
گرچه می توان برخی از نمازهای مستحب مانند نماز شب را اگر قضا شد با دادن صدقه جبران کرد.
- توضیح المسایل مراجع، ج2، ص928.
- محدث نوری، مستدرک الوسائل، جلد 3، ص 25.
- و یستحب قضاء النوافل الراتبة الیومیة استحبابا مؤکدا و قد روی: أن من یترکها تشاغلا بالدنیا لقی الله مستخفا متهاونا مضیعا لسنة رسول الله ص فإن عجز عن القضاء تصدق عن کل رکعتین بمد فإن عجز فعن کل أربع فإن عجز فعن صلاة اللیل بمد و عن صلاة النهار بمد فإن عجز فعن کل یوم بمد و القضاء أفضل من الصدقة. الروضة البهیة فی شرح اللمعة الدمشقیة (ط- القدیمة)، ج1، ص 109.
یکی از فواید و آثار رفت و آمد به مسجد، سکونت در جوار عرش الهی در فردای قیامت و مغفرت گناهان است. این مطلب در حدیثی از امیر المؤمنین (ع) نقل شده است. امام (ع) در این حدیث شریف می فرماید: مردی که طهارت را نیکو بجای می آورد آنگاه به سوی خانه ای از خانه های خداوند گام بر می دارد تا نماز واجبی بجای آورد، در آن روزی که هیچ سایه ای جز سایه عرش نیست، در زیر سایه عرش الهی است. با این کار گناهان او آمرزیده می شود و همین طور است، شخصی که در دل شب در حالی که مردم به خواب رفته اند، طهارت خویش را نیک بجای می آورد و به سوی خانه ای از خانه های خداوند حرکت می کند.[۱]
یکی دیگر از فواید و آثار رفت و آمد به مسجد، دیدار فرشتگان از اهل مسجد است. امام صادق(ع) در یک حدیث نورانی به آن اشاره نموده می فرماید: «آگاه باشید که هر که به مسجدى به قصد شرکت در نماز جماعت گام بردارد، خداوند متعال در مقابل هر گامى که بر می دارد، هفتاد هزار حسنه به او پاداش می دهد و به همین میزان هم درجهاش بالا خواهد رفت و اگر در چنین حالی بمیرد، خداوند بلند مرتبه هفتاد هزار فرشته را می گمارد تا در قبرش به دیدار او رفته به او بشارت دهند و در تنهائى با او همدم شوند و تا روز قیامت برایش آمرزش خواهند تا زنده و مبعوث شود». گفتنی است که در خصوص کسانی که در راه مسجد دچار مرگ می شوند نیز، خداوند متعال پاداش بهشت را برای آنان ضمانت نموده است. در این مورد مرحوم قطب راوندی حدیثی را از حضرت رسول اکرم (ص) نقل کرده است که آن حضرت می فرماید: «شش حالت است که هر کس در هر یک از آن حالات بمیرد، خداوند عز و جل ضمانت نموده که او را در بهشت داخل نماید. یکی از آن موارد شخصی است که وضوی خویش را نیکو بجای آورد، آنگاه به سوی مسجد و نماز حرکت کند، چنین کسی چنانچه در راه دچار مرگ شود؛ خداوند بهشت را برای او ضمانت نموده است».[۲]
[۱]. تمیمی مغربی، نعمان بن محمد، دعائم الاسلام، ج ۱، ص ۱۵۴٫
[۲]. مجلسى، محمد باقر، بحار الأنوار الجامعة لدرر أخبار الأئمة الأطهار، ج ۷۲، ص ۲۶۲٫
نماز وحشت یا نماز «لیلة الدفن» ، نمازى است که در شب اول دفن مؤمنی که از دنیا رفته است براى او خوانده مى شود. به این خاطر نماز وحشت نامیده شده که فردى که از دنیا رفته هنوز با عالم قبر آشنایى و انسى ندارد و در خود احساس ترس و وحشت دارد و این نماز با فضل الهى وحشت را از او دور مى کند، در روایت آمده که این نماز باعث راحتى میت وگشادگى قبر او تا روز قیامت و زیاد شدن حسنات و ثواب هاى انجام دهنده این نماز و بالارفتن درجه او مى شود. [۱] پس در واقع نماز رفع وحشت است نه نماز وحشت.
چگونگى خواندن نماز وحشت:
نماز وحشت را به یکی از روش های زیر می توان خواند:
۱٫ در رکعت اول سوره حمد و سپس آیه الکرسى است و خواندن «از لا اله الا هو تا و هو العلی العظیم»[۲] کافی است.[۳] (بدون سوره توحید) و در رکعت دوم سوره حمد و سپس ۱۰ مرتبه سوره قدر «انا انزلناه» خوانده مى شود و وقتى نماز تمام شد، چنین گفته مى شود: «اللهم صل على محمد و آل محمد و ابعث ثوابها الى قبر فلان» و به جاى کلمه فلان، نام میت را مى برد.
۲٫ در رکعت اول بعد از حمد آیة الکرسى را تا «فِیها خالِدُونَ» بنا بر احتیاط یک بار خوانده و…[۴] بنابراین امام راحل ره نیز به خواندن تا «فِیها خالِدُونَ» فتوی نداده است.
۳٫ پیامبر (ص) فرمود: «هیچ ساعتى در نزد میت سخت تر از شب اول قبر نیست، پس بر مردگان خود رحم کنید با صدقه دادن و اگر قدرت صدقه دادن نداشتى دو رکعت نماز براى میت به این ترتیب بخوان: در رکعت اول بعد از حمد، دو مرتبه سوره توحید و در رکعت دوم بعد از حمد، ۱۰ بار سوره تکاثر بخواند و بعد از نماز چنین بگوید: اللهم صل على محمد و آل محمد و ابعث ثوابها الى قبر ذلک المیت فلان ابن فلان (به جاى فلان اول نام خود میت و به جاى فلان دوم، نام پدرش را مى گوئى)».[۵].
[۱] . حاشیه مفاتیح، نماز براى اموات، ص ۳۵۴٫
[۲] . بقره، ۲۵۵٫
[۳]. نک: مجمع المسائل (للگلپایگانی)، ج۱، ص ۱۹۰، س ۲۶۱٫
[۴] . نجاة العباد (للإمام الخمینی)، ص ۶۲٫
[۵] . حاشیه مفاتیح، نماز براى اموات، ص ۳۵۴٫
