عالم برزخ چه عالمى است؟ و کجا است؟ و دلیل بر اثبات چنین عالمى که در میان دنیا و عالم آخرت قرار دارد چیست؟
آیا برزخ براى همه است یا براى گروه معینى؟
و بالاخره وضع حال مؤمنان و صالحان ونیز کافران و بدکاران در آنجا چگونه است؟
عالم برزخ چه عالمى است؟ و کجا است؟ و دلیل بر اثبات چنین عالمى که در میان دنیا و عالم آخرت قرار دارد چیست؟
آیا برزخ براى همه است یا براى گروه معینى؟
و بالاخره وضع حال مؤمنان و صالحان ونیز کافران و بدکاران در آنجا چگونه است؟
پژوهش حاضر با هدف بررسى رابطه تقیّد به نماز و آرامش روان در دانشآموزان دبیرستانى شهرستان قم انجام شده است.
براى انجام این پژوهش، 604 نفر از دانشآموزان شهرستان قم در مقطع دبیرستان از مناطق چهارگانه قم به طور تصادفى انتخاب شدند.
پس از اجراى دو پرسشنامه (پرسشنامه تقیّد به نماز و پرسشنامه اضطراب اشپیل برگر) دادههاى بهدست آمده با استفاده از فنون آمارى مربوطه تجزیه و تحلیل شد و نتایج زیر بهدست آمد:
شک نیست که وضو داراى دو فایده روشن است: فایده بهداشتى و فایده اخلاقى و معنوى، از نظر بهداشتى شستن صورت و دستها آن هم پنج بار و یا لااقل سه بار در شبانه روز، اثر قابل ملاحظه اى در نظافت بدن دارد، مسح کردن بر سرو پشت پاها که شرط آن رسیدن آب به موها یا پوست تن است، سبب مى شود که این اعضا را نیز پاکیزه بداریم، و همانطور که در فلسفه غسل اشاره خواهیم کرد تماس آب با پوست بدن اثر خاصى در تعادل اعصاب سمپاتیک و پا را سمپاتیک دارد.
عضى مى گویند ما منکر فلسفه و اهمیت نماز و اثرات تربیتى آن نیستیم اما چه لزومى دارد که در اوقات معینى انجام شود آیا بهتر نیست که مردم آزاد گذارده شوند و هرکس به هنگام فرصت و آمادگى روحى این وظیفه را انجام دهد.
تجربه نشان داده که اگر مسائل تربیتى تحت انضباط و شرائط معین قرار نگیرد عده اى آن را به دست فراموشى مى سپارند، و اساس آن به کلى متزلزل مى گردد، این گونه مسائل حتماً باید در اوقات معین و تحت انضباط دقیق قرار گیرد تا هیچکس عذر و بهانه اى براى ترک کردن آن نداشته باشد به خصوص اینکه انجام این عبادات در وقت معین مخصوصاً به صورت دسته جمعى داراى شکوه و تأثیر و عظمت خاصى است که قابل انکار نمى باشد و در حقیقت یک کلاس بزرگ انسان سازى تشکیل مى دهد.(1)
1 ـ تفسیر نمونه 4/105
آنها که ترازوهاى آن جهان را همچون ترازوهاى این دنیا پنداشته اند مجبور شده اند که براى اعمال انسانها در آنجا نوعى سنگینى و وزن قائل شوند، تا قابل توزین با آن ترازوها باشد.
ولى قرائن نشان مى دهد که منظور از «میزان» وسیله سنجش به معنى عام آن است، زیرا مى دانیم هر چیزى وسیله سنجش مناسب خود دارد، وسیله سنجش حرارت را «میزان الحراره» یا دما سنجش مى گویند، و وسیله هوا را «میزان الهواء» یا «هواسنج».
بنابراین منظور از میزانهاى سنجش اعمال کسانى هستند که اعمال نیکان و بدان را با اعمال آنها مى سنجند، چنانکه مرحوم علامه مجلسى از شیخ مفید نقل مى کند که در روایت آمده: إنّ اَمیرَ الْمؤمِنینَ وَ الأئمّةَ مِنْ ذُرِّیَّتِهِ (علیه السلام) هُم الْمَوازینُ «امیرمؤمنان و امامان از فرزندان او (علیه السلام)میزانهاى عدل قیامتند»(1).
در «اصول کافى و معانى الاخبار» نیز از امام صادق(علیه السلام) نقل شده که شخصى از معنى آیه و نضع الموازین القسط لیوم القیامة «ما ترازوهاى عدل را در روز قیامت نصب مى کنیم» سؤال کرد، فرمود: هُمُ الانْبِیاءُ وَ الاوْصِیاءُ (علیه السلام) میزانهاى سنجش همان «پیامبران و جانشینان آنها هستند»!(2).
در یکى از زیارات مطلقه امیرمؤمنان على(علیه السلام) مى خوانیم: اَلسَّلامُ عَلَى مِیزَانِ الأعْمالِ: «سلام بر میزان سنجش اعمال»!(3).
در واقع این شخصیتهاى بزرگ و نمونه، مقیاسهاى سنجش اعمالند، و اعمال هر کس به آن اندازه اى که به آنها شباهت دارد «وزین» است، و آنچه به آنها شباهت ندارد بىوزن یا کم وزن است، حتى در این جهان نیز اولیاء الله نیز مقیاس سنجشند ولى در جهان دیگر این مسأله به مرحله ظهور و بروز مى رسد.(4)
1 ـ مرحوم محدث قمى در «مفاتیح الجنان» این زیارت را به عنوان زیارت اول از زیارت مطلقه آورده است.
2 ـ تفسیر پیام قرآن 6/159
3 ـ بحار الانوار جلد 7 صفحه 252.
4 ـ تفسیر برهان جلد 3 صفحه 61 ـ و اصول کافى جلد 1 صفحه 419 نظیر این حدیث در تفاسیر دیگر آمده است.