آیا می شود به کلیسا رفت و در آن جا نماز خواند و یا با خدا مناجات کرد؟

صرف ورود به کلیسا اشکالی ندارد، مگر این که فرد مسلمانی که در آن جا حضور پیدا کرده به گونه ای متشخص باشد که صرف ورود او موجبات رونق کلیسا را فراهم کند، یا فرد مسلمان از نظر آگاهی و تاثیر پذیری بگونه ای باشد که حضورش در کلیسا، تزلزل اعتقادی اش را موجب گردد و به انحراف عقیدتی – فکری اش، منجر شود، که در این موارد و عناوین ثانویه، عقل و شرع حکم می کنند که مسلمان نباید کاری کند که مسجد از رونق بیافتد و زمینه های رونق کلیسا فراهم گردد و همچنین مسلمان باید از هرگونه ضرر و خطر احتمالی اجتناب داشته و از رفت و آمد به این مکان ها پرهیز نماید. همچنان که از رفتن به رستوران هایی که احتمالاً غذای آلوده و غیر بهداشتی دارند خودداری می نماید.

 

پس:

 

1. اگر کلیسایی متروکه بوده و تحت اشراف و نظارت مبلغان مسیحی و مورد استفاده مسیحیان نیست (تا خطر آسیب پذیری اعتقادی در بین باشد) می توانید از آن محل به عنوان «مکان نماز و دعا» استفاده نمایید. البته به شرط آن که نجاستی نداشته باشد که به محل سجده و بدن و لباس نماز گزار سرایت نماید و البته مستحب است که محل سجده و نمازتان را قبلاً آب بپاشید و پس از خشک شدن، در آن نماز بخوانید

 

2. محل عبادت مسلمانان «مسجد» است و جایز نیست که مسلمانان با گرایش به مکان های عبادی سایر ادیان، مسجد را خلوت نمایند.

 

3. رفت و آمد به کلیسا و ارتباط با تبلیغات مذهبی یهود و مسیحیت فقط برای کسانی جایز است که در سطح بالایی از معلومات مذهبی بوده و اعتقاد راسخی به اعتقادات اسلامی داشته باشند، به طوری که تحت تأثیر عقاید غیر مسلمانان قرار نگیرند.

 

4. آئین مسیحیت سال ها بعد از حضرت سلیمان پدید آمد و با این حساب آیا امکان دارد که حضرت سلیمان (ع) در کلیسا نماز خوانده باشد؟

 

 

---

 اللمعة الدمشقیة، کتاب الصلوة، مکان المصلی.

 

 

اولین زنی که عادت زنانه شد چه کسی بود؟

امام صادق(ع) در جواب این پرسش می‌فرماید: «إِنَّ أَوَّلَ دَمٍ وَقَعَ عَلَى الْأَرْضِ دَمُ حَوَّاءَ حِینَ حَاضَت‏»؛‏ اولین خونی که بر زمین ریخت، خون حوا است زمانی که حیض شد.

این پاسخ در برابر یهودی‌هایی است که از پیامبر اسلام(ص) و ائمه(ع) ‏پرسیدند که کدام خون است که اول بر زمین ریخت، آنان ‏فرمودند؛ به اعتقاد شما اولین خون، خون هابیل است که قابیل او را شهید کرد، اما به اعتقاد ما اولین خونی که بر زمین ریخت، خون حوا است زمانی که حیض شد. بنابر این، حوا همسر حضرت آدم(ع) اولین زنی است که حائض شد.

 

---

  شیخ صدوق، من لا یحضره الفقیه، محقق و مصحح: غفاری، علی اکبر، ج، ۱، ص ۸۸  دفتر انتشارات اسلامی، قم، چاپ دوم، 1413ق.

  اصفهانی(مجلسی اول)، محمد تقی، لوامع صاحبقرانی، ج ۱، ص ۶۱۸، مؤسسه اسماعیلیان، قم، چاپ دوم، 1414ق.

 

ستاد اقامه نماز در یک نگاه

 مقدمه:

نماز، کامل‌ترین جلوه نیایش و زیباترین چهره ستایش و بهترین صورت سپاس از خالق و خدای سرمد است که نماز را در اولویت نظام تکوین به مصداق «و ما خلقت الجن و الانس الا یعبدون» هدف آفرینش جن و انس عنوان فرموده و در نظام تشریع، سرلوحه کار همه پیامبران عظام از آدم تا خاتم قرار داده است که این را اساس دین و عماد دین‌داری دانسته‌اند.

امّا فراتر از این جایگاه نماز، وجهه اجتماعی نماز است که وظیفه‌ای مضاعف و رسالتی سنگین بر دوش حکومت یافتگان از بندگان می‌گذارد تا سیاست، رنگ خدایی به خود گیرد و قدرت در محراب عبادت، زانوی تواضع بر زمین زند و مسئولیت معاش و معاد خلق را بر دوش خود احساس کند. امید آن که کارگزاران نظام مقدس اسلامی، سطر اوّل برنامه‌های خود را با راهبرد «ما نماز را به پا می‌داریم» قرار داده، صلاح و فلاح همگان را سرلوحه امور خویش قرار دهند.

تلاش برای اقامه نماز پرشور، آکنده از اشتیاق و سرشار از معرفت که مطلع نوید بخش این حرکت سازمان یافته، با ندای رهبر حکیم و فرزانه انقلاب اسلامی حضرت آیت الله خامنه‌ای «مدظله‌العالی» شکل گرفته است، ستاد اقامه نماز را نیز بر آن داشت تا بر مبنای فرامین معظم‌له، تلاش‌هایی در امر اقامه نماز را به انجام رساند که شرح مختصری از آن در ادامه از محضر شما خواننده گرامی خواهد گذشت. در پایام امید می‌رود همه ما مشمول دعای حضرت ابراهیم (ع) شویم که فرمود:

«خدایا من و فرزندانم را از نمازگزاران قرارده»

تاریخچه ستاد اقامه نماز:

ستاد اقامه نماز، ‌مؤسسه‌ای است غیردولتی که با تنفیذ مقام‌ معظم‌ رهبری(مدظله‌العالی) وتحت نظر هئیت امنایی متشکل از شخصیت‌های فرهنگی در سال ۱۳۶۹ تأسیس گردید.دفاتر ستاد اقامه نماز در مراکز استان‌های کشور و ۳۲۰ شهرستان،‌ وظیفه ترویج و توسعه فرهنگ نورانی نماز را عهده‌دار می‌باشند.

فعالیت‌ ستاد اقامه نماز بر پایه موارد زیر استوار است:

الف: نص صریح قرآن‌کریم:

(الذین ان مکناهم فی الارض اقاموا الصلوه و اتوا الزکاه وأمروا بالمعروف و نهوا عن المنکر) (آیه۴۱ سوره حج)

وقتی قرآن‌کریم، ‌اولین نشانه حکومت صالحان را اقامه نماز می‌داند، جای هیچ ابهامی نیست که برنامه‌ریزی برای اقامه آن،‌ وظیفه حکومت ‌است‌که ‌نیاز به بسیج امکانات و توانمندی‌های لازم برای رسیدن به اهداف نماز دارد.

ب: پیام‌های مقام‌معظم‌رهبری به اجلاس‌های سراسری نماز:

بحمد ا…تاکنون هفده اجلاس سالانه نماز با موضوعات وعناوین مرتبط نظیر”نماز و خانواده”، “نماز و رسالت دانشگاه” با مشارکت دستگاه های مختلف اجرایی مرتبط، نظیر وزارت آموزش‌وپرورش، وزارت علوم تحقیقات و فناوری و… انجام گرفته است. هجدهمین اجلاس نماز موضوع “نماز، مسجد وجوانان” و با مشارکت سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان اوقاف‌ و امور خیریه، ستاد احیای امر به معروف و نهی از منکر، ستاد رسیدگی به امور مساجد، ستاد عالی کانون‌های فرهنگی‌ هنری مساجد کشور، شورای سیاست‌گذاری ائمه‌ جمعه و نیروی مقاومت بسیج برگزار می گردد.

ج : طرح جامع اقامه نماز:

شورای عالی انقلاب فرهنگی در جلسه ۵۶۶ مورخ ۴/۵/۸۴ به منظور توسعه و تعمیق باورها، ارزش‌ها، نگرش‌ها و استقرار نظام‌های نرم افزاری و سخت‌افزاری و نظام‌های مدیریت عالی و بهبود و اصلاح امر اقامه نماز در کشور مبتنی بر سیاست‌های کلی مصوب مقام معظم رهبری، طرح جامع توسعه فرهنگ اقامه نماز را تصویب نمود.

د: آیین‌نامه ترویج و توسعه فرهنگ نماز “تصویب‌نامه هیأت وزیران:

هیأت وزیران در جلسه مورخ ۱/۱۲/۱۳۷۵ بنا به پیشنهاد ستاد اقامه نماز و با عنایت به توصیه‌های مقام‌معظم‌رهبری، ‌آیین‌نامه ترویج و توسعه فرهنگ نماز را در ۲۰ ماده و ۳ تبصره تصویب و به کلیه وزارتخانه‌ها ،‌سازمان‌ها و مؤسسات دولتی،‌ نهادهای انقلاب اسلامی و استانداری‌های سراسر کشور ابلاغ نمود. ضمناًً هیأت وزیران در جلسه مورخ ۲۹/۱۰/۱۳۸۱ بنا به پیشنهاد مجدد ستاد اقامه نماز دوازده بند اصلاحیه را از تصویب اعضاء گذراند .

رسالت ستاد :

۱-ترویج و توسعه فرهنگ نماز در جامعه .
۲- شناسایی زمینه ها ، ضرورت ها و ظرفیت های جامعه در ارتباط با نماز.
۳- تولید فکر ، تصمیم و برنامه ، نهاد سازی و ظرفیت سازی در جهت تحقق اهداف مورد نظر.
۴-حمایت و پشتیبانی معنوی از فعالیت های مرتبط با ترویج و توسعه فرهنگ نماز.
۵- برنامه ریزی ، نظارت و ارزیابی فعالیت دستگاه های اجرایی در امر اقامه نماز.
۶-ارزیابی مستمر وضعیت اقامه نماز در جامعه و ارائه نتایج آن به نهادهای مسؤول.

چشم انداز ستاد :

۱-تلاش در جهت تحقق آیه کریمه « الّذین اِن مَکَّناهُم فِی الاَرضِ أقامـُوا الـصَّلوه »
۲-تأثیر گذاری در حوزه ی راهبردی و نهادینه شدن امر نماز در مأموریت دستگاه های فرهنگی و آموزشی.
۳-افزایش مستمر آگاهی مردم نسبت به آثار ، آداب و احکام نماز و نقش ها و مسؤولیت های خود.
۴-دسترسی آسان آحاد مردم به مساجد و فضا های مناسب برای اقامه نماز.
۵-اقامه با شکوه نماز های جماعت و جمعه در جامعه.
۶-درونی شدن امر نماز در آحاد جامعه به ویژه نسل نو .
۷-کاهش مستمر عوامل تضییع کننده نماز در جامعه.

اصول راهنمای ستاد :

۱-حرکت در چارچوب منویات مقام معظم رهبری (مدظله العالی).
۲-بهره گیری از دیدگاه های صاحب نظران و نتایج تحقیقات علمی در نظام برنامه ریزی و اجرا.
۳-جلب همکاری و مشارکت مردم و نهاد ها و سازمان ها در اجرای برنامه ها و فعالیت ها.
۴-بهره گیری از شیوه های ارشادی و تشویقی و پرهیز از شیوه های آمرانه و حاکمانه.
۵-حفظ روحیه ی نهادی و صبغه فرهنگی و اجتناب از ورود در فعالیت های اقتصادی.

معاونت برنامه ریزی، نظارت و ارزیابی دستگاهها:

این معاونت با الهام از پیام مقام معظم رهبری به سیزدهمین اجلاس سراسری نماز در ساختار ستاد ایجاد شد و مأموریت اصلی آن، برنامه‌ریزی برای استفاده مؤثر از دستگاههای اجرایی به ویژه دستگاههای فرهنگی و آموزشی در جهت توسعه فرهنگ نماز است.

۱ ـ حوزه برنامه ریزی: برنامه‌ریزی برای دستگاههای اجرایی در کمیته راهبردی انجام می‌شود. بدین‌ترتیب که پس از شناسائی خلأها و فاصله‌ها بین وضع موجود و وضع مطلوب (چشم انداز) و تحلیل آنها، راهبردهای مؤثر تعیین و متناسب با مأموریت ذاتی دستگاهها از آنان خواسته می‌شود نسبت به تدوین و اجرای برنامه‌های مفید و مؤثر اقدام نمایند. رویکرد اصلی ستاد، تأثیرگذاری در حوزه راهبردی و نهادینه شدن امر نماز در مأموریت دستگاههای فرهنگی آموزشی است.

۲ ـ حوزه نظارت: افرادی به عنوان ناظر با مراجعه به دستگاههای اجرایی در مرکز و استان‌ها، مطابق شیوه نامه‌ای مستقل، از میزان پیشرفت برنامه‌ها اطلاع یافته و گزارشی از آن برای آگاهی هیأت داوری، تنظیم و ارائه می‌شود.

۳ ـ حوزه ارزیابی: بر اساس برنامه‌های اعلام شده از سوی دستگاهها و نیز گزارش نظارتی ستاد، عملکرد دستگاهها بطور جداگانه در سطح مرکز و استان‌ها در چارچوب یک نظام ارزیابی در هیأت‌هایی مورد بررسی قرار می‌گیرد و ضمن اعلام نتایج ارزیابی در اجلاس سراسری نماز، بازخورد نتایج نیز به منظور بهبود عملکرد به دستگاهها ارائه می‌گردد. گفتنی است رویکرد ستاد در این بخش، توجه به نتایج و دستاوردهای حاصل از اجرای برنامه‌های مرتبط با نماز است.

برخی فعالیتهای دستگاهها:

ـ احداث، تعمیر و تجهیز نمازخانه‌ها متناسب با تعداد کارکنان و مراجعه کنندگان.

ـ تمهیدات برای اقامه نماز جماعت در محل دستگاه.

ـ اجرای برنامه‌های متنوع فرهنگی، آموزشی برای ارتقاء دانش و بینش کارکنان.

ـ بازنگری متون کتب درسی و درج احکام، فلسفه و معارف نماز.

ـ طراحی و اجرای برنامه آموزش عملی نماز برای نوجوانان مکلف.

ـ طراحی و اجرای جشنواره‌ها، مسابقات و نمایشگاههای فرهنگی.

ـ اجرای طرح مرجع‌شناسی و آشنایی با مراجع تقلید برای نوجونان.

ـ تولید و پخش برنامه‌های آموزشی احکام و معارف نماز در رسانه ملّی.

ـ توجه به موضوع نماز در برنامه‌های پر بیننده شبکه‌های سیما.

ـ احداث، تعمیر و تجهیز نمازخانه‌های بین‌راهی کشور.

ـ تنظیم برنامه حرکت قطارها، اتوبوسها و هواپیماها با اوقات نماز.

معاونت فرهنگ، آموزش و پژوهش:

علی‌رغم تلاشهای پراکنده برخی نهادهای فرهنگی در حوزه نماز، موانع، کاستی‌ها و آسیب‌های بسیاری فراروی برنامه‌ریزان و مخاطبان آن برنامه‌ها وجو داشت. در عرصه تألیف و نگارش، تعداد کتب نماز برای کودکان و نوجوانان از تعداد انگشتان دست تجاوز نمی‌کرد. در عرصه تحقیق و پژوهش حتی تحقیقات کتابخانه‌ای، وضعیتی بهتر از کتاب وجود نداشت و در زمینه‌های دیگر نیز، وضع به همین منوال بود. از این رو تصمیم گرفته شد تا به منظور جبران کاستی‌ها و پاسخگوئی به نیاز عموم بویژه نسل نو، زمینه انجام اقدامات مؤثر فرهنگی، آموزشی و پژوهشی با موضوع نماز در جامعه فراهم آید. مطالعه و برنامه‌ریزی برای تعیین اولویت‌ها و ضرورتهای پژوهشی، انجام نحقیقات بنیادی و کاربردی درباره نماز، انجام نظرسنجی از برنامه‌های نمازی، ارائه خدمات اطلاع رسانی و پژوهشهای کتابخانه‌ای برای محققان، ارائه خدمات حمایتی از آثار مکتوب، پایان‌نامه‌های دانشجویی، فیلم کوتاه، انیمیشن، طراحی و اجرای دوره‌ها و کارگاههای مختلف آموزشی با مخاطبان مختلف و… از جمله وظایف و مأموریتهای این معاونت می‌باشد.

مهم‌ترین برنامه‌های فرهنگی و آموزشی:

ـ مسابقه کتابخوانی عمومی

ـ مسابقه مکاتبه‌ای نمازشناسی

ـ مسابقه نویسندگان جوان و جوانان نویسنده

ـ فراخوان بهترین روش‌های ترویج اقامه نماز

ـ نشستهای خانواده، دانش‌آموزی و دانشجویی

ـ همایش هم اندیشی هنرمندان متعهد دینی

ـ اقامه نماز ظهر عاشورا و مناسبتهای ملی، مذهبی

ـ انتشار فصلنامه نیایش

ـ انتشار دهها عنوان بروشور نماز در تیراژ بالا

ـ جلب مشارکت نهادهای پژوهشی

ـ ارائه خدمات مشاوره‌ای و کتابخانه‌ای به محققان و مراجعان

ـ ایجاد و توسعه کتابخانه تخصصی در مراکز استان‌ها

ـ گردآوری و ارزیابی پژوهشهای انجام شده در کشور در حوزه آسیب شناسی نماز

ـ کارگاه آموزشی مدرسین آموزش خانواده

ـ دوره آموزشی مربیان مهدهای کودک

ـ کارگاه آموزشی الگوهای موفق

ـ دوره آموزشی مروجان فرهنگ نماز

ـ دوره آموزش مداوم فعالان اجرائی نماز

 

آیا روایتی وجود دارد که نشان دهد سید خراسانی از چین می‌آید؟

در روایات مربوط به خروج برخی افراد اشاره شده است. در این بین، به چند اسم و لقب برمی‌خوریم که گفته شده است این افراد، از سمت مشرق خروج می‌کنند. یکی از این آنها، شخصی به نام «خراسانی» است که از او به عنوان «سید خراسانی» نیز یاد می‌شود.
در این نوشتار در پی بررسی سندی روایات مرتبط نیستیم.

لطفاً در مورد تاریخ زندگی هانی بن عروه، توضیح دهید؟

«هانی بن عروه بن الفضفاض المرادی»؛ ساکن کوفه و یکی از یاران برجسته امام علی(ع) بود او از بزرگان کوفه و رئیس عشیره خود نیز بود. مهم‌ترین واقعه زندگی او که منجر به شهادتش شد، ورود مسلم بن عقیل، سفیر و پسر عموی امام حسین(ع) به کوفه و منزلش بود. در ذیل به بخشی از این جریان که در اکثر کتاب‌های تاریخی نگاشته شده خواهیم پرداخت:
مسلم بن عقیل برای گرفتن بیعت از کوفیان و دیدن اوضاع کوفه؛ زودتر از کاروان حسینی به کوفه آمد، و مدتی در منزل مختار ثقفی بود بعد از شنیدن خبر آمدن عبیدالله بن زیاد به کوفه، از منزل مختار خارج شد و به طور مخفیانه به منزل هانی بن عروه که در آن زمان از بزرگان کوفه و عشیره خود بود، رفت. شیعیان جهت ملاقات با مسلم به منزل هانى آمد و شد داشتند.
هانى بن عروه با شریک بن اعور بصرى که از بصره با ابن زیاد آمده بود دوستى داشت. شریک در بصره داراى شرف و منزلت بود، هانى پیش او رفت و او را به خانه خود آورد و او را در همان حُجره‏اى که مسلم بن عقیل را جا داده بود مسکن داد. شریک، از بزرگان شیعیان بصره بود و هانى را بر یارى مسلم تشویق مى‏کرد و مسلم هم از مردم کوفه که پیش او مى‏آمدند بیعت مى‏گرفت. شریک بن اعور در خانه هانى به سختى بیمار شد و چون این خبر به ابن زیاد رسید به او پیام فرستاد که فردا به دیدنش خواهد آمد
شریک به مسلم گفت هدف اصلى تو و شیعیانت نابودى این ستمگر است و خداوند این کار را براى تو فراهم ساخته است؛ زیرا او فردا براى عیادت من مى‏آید تو پنهان شو و چون او پیش من آرام گرفت ناگاه بیرون بیا و او را بکُش و به قصر حکومتى برو و آن‌را تصرف کن و همان‌جا بمان، اگر خداوند به من سلامتى عنایت فرماید به بصره خواهم رفت و آن‌جا را براى تو مهیا می­کنم و مردم آن‌را به بیعت با تو در مى‏آورم.
عبید الله بن زیاد وارد منزل هانی شد، اما مسلم بن عقیل کاری انجام نداد تا آن که عبیدالله بن زیاد خارج شد. شریک به مسلم گفت: فقط ترس و سستى بود که تو را از انجام این کار بازداشت، مسلم گفت نه! بلکه دو چیز مانع من شد؛ نخست این‌که هانى دوست نداشت مسلم در خانه او کشته شود. دیگر، این‌ سخن رسول خدا که فرموده است: ایمان، موجب خوددارى از کشتن با غافل‌گیری است و مؤمن کسى را غافل‌گیر نمى‏کند و ناگهان نمى‏کشد.
چند روز بعد از این اتفاق شریک از دنیا رفت و مسلم بن عقیل همچنان در منزل هانی بود. عبیدالله بن زیاد توسط جاسوسان متوجه حضور مسلم در منزل هانی شد، با فریب و نیرنگ؛ هانی را به قصر کشاند و در آن‌جا به خاطر حمایتش از مسلم بن عقیل گردن زده و به شهادت رساند
هانی بن عروه در زمان شهادت، بیش از نود سال عمر داشت

 

---

  عسقلانی، ابن حجر، الإصابة فی تمییز الصحابة، تحقیق، عبد الموجود، عادل احمد، معوض، علی محمد، ج 6، ص 445، بیروت، دار الکتب العلمیة، چاپ اول، 1415ق.

 طبری، محمد بن جریر، تاریخ الامم و الملوک، ج5، ص 362، بیروت، دار التراث، 1387ق.

  در برخی از منابع فقط بیماری هانی بن عروه را ذکر شده و برخی دیگر از منابع به بیماری هر دو اشاره شده است. ر. ک: ابومخنف کوفی، لوط بن یحیی، وقعة الطف، ص 113، قم، اسلامی، 1417ق.

  دینوری، اخبار الطوال، ص 233- 238، قم، منشورات رضی، 1368ش؛ زرکلی، خیر الدین، الاعلام، ج 8، ص 68، بیروت، دار العلم، 1989م؛ الاصابة، ج2، ص 70.

 الاصابة، ج 6، ص 445.

 

آیا در انجام سجدۀ سهو و سجدۀ واجب قرآن طهارت بدن و لباس شرط است؟

1. در مورد شرط بودن وضو و طهارت در سجده سهو، نظرات مراجع تقلید مختلف است:

بعضی از مراجع، وضو را لازم می دانند

بعضی از مراجع، بنابر احتیاط، آن را واجب می دانند.

 و بعضی از مراجع، آن را واجب نمی دانند.

 2. در سجده های واجب قرآن؛ لازم نیست سایر شرایط معتبر در سجده ی نماز مراعات شودمثلا لازم نیست که رو به  قبله باشند یا طهارت و وضو داشته باشند

ضمائم:

پاسخ مراجع عظام تقلید نسبت به این سؤال، چنین است: 

حضرت آیت الله العظمی خامنه ای (مد ظله العالی):

در سجده واجب قرآن باید پیشانى به قصد سجده بر چیزى که سجده بر آن صحیح است گذاشته شود ولى سایر شرایط سجده که در نماز معتبر مى‌باشد، لازم نیست مراعات شود ولی در سجده سهو طهارت بدن و لباس لازم است.

حضرت آیت الله العظمی سیستانی (مد ظله العالی):

واجب نیست.

حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی (مد ظله العالی):

سجده سهو باید رو به قبله و با حالت وضو و طهارت باشد و پیشانى را نیز بر چیزى گذارد که سجده نماز بر آن جایز است.

حضرت آیت الله العظمی صافی گلپایگانی (مد ظله العالی):

همه اموری که در سجده نماز، واجب است مثل طهارت، ستر، استقبال قبله و... در سجده سهو هم لازم است.

 

  آیات عظام صافی و مکارم شیرازی، خامنه ای.

  گلپایگانى، بهجت؛ المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‌ 1، ص 186.

  آیات عظام خوئى، خمینی، تبریزى، سیستانى، نورى؛ همان.

  توضیح المسائل (المحشى للإمام الخمینی)، ج‏1، ص 595، مسأله 1097.

 استفتا از دفاتر آیات عظام: خامنه ای، سیستانی، مکارم شیرازی، صافی گلپایگانی  (مد ظلهم العالی)، توسط سایت اسلام کوئست.