چرا هنگام نماز نشاط ندارم؟؟؟
ایجاد نشاط در عبادت
وَاسْتَعِینُواْ بِالصَّبْرِ وَالصَّلاَةِ وَإِنَّهَا لَکَبِیرَةٌ إِلاَّ عَلَى الْخَاشِعِینَ [1]
در زندگی از صبر و نماز کمک گیرید هر چند نماز کار مشکلی است مگر برای فروتن‌ها.
استعانت از دو نیرو صبر و نماز
ـ برای پیشرفت و پیروزی بر مشکلات دو پایه اساسی لازم است، که یکی در درون وجود می‌بایست باشد و آن ورزیدگی خاصّ انسان است، و دیگری تکیه‌گاه نیرومندی که هر آن از آن مدد گرفته شود و خیلی روشن است که هنگام بروز سختی‌ها انسان احتیاج به نیروی بیشتری دارد و باید با اتکاء به نیروی بزرگتر و مبدء لایزالی خود را تقویت کند تا به کمک او قادر به حل مشکلات باشد.
ـ در این آیه همان طور که مشاهده می‌شود به این دو اصل اساسی اشاره شده که می‌بایست از این دو نیرو استعانت جست.
یکی (صبر) که در روایات فراوانی از آن تعبیر به (روزه) شده که در پرتو آن ورزیدگی مخصوص و چیرگی بر خواسته‌های درون به وجود می‌آید و دیگری نماز که وسیله ارتباط انسان با خدا است که در هر آن از او مدد بگیرد. در حقیقت نماز وسیله ارتباطی، با آن تکیه‌گاه نیرومند می‌باشد.
هنگامی که با غمی از غم‌های دنیا روبرو شدید وضو گیرید و به مسجد رفته نماز بخوانید و در حال نماز دعا کنید زیرا خداوند دستور داده است که از نماز و صبر استعانت بجویید
استعانت از نماز و صبر برای چه کسانی ممکن است؟
ـ استعانت از نماز و صبر برای پیروزی بر خواسته‌ها و امیال و شهوات، برای کسانی ممکن است که از پروردگار می‌ترسند و می‌دانند بازاء از دست دادن مقام‌های ظاهری مقامی بالاتر در انتظار آنان است، آنها که می‌دانند پس از مرگ به لقای پروردگار بزرگ می‌رسند و از نعمت‌های بی‌پایان او بهره‌مند می‌‌گردند پیروزی بر امیال و خواسته‌ها با تکیه بر نماز و صبر برای آنها آسان می‌باشد ولی بر کسانی که چنین عقیده‌ای ندارند، بسیار سخت و مشکل خواهد بود.[2]
ـ استعانت یعنی، مدد جستن و آن در جایی است که انسان به تنهایی نتواند از عهده مشکلات و حوادث برآید، و چون در واقع مددکاری جز خدا نیست.
ـ بنابراین مدد و کمک در برابر مشکلات عبارت است از ثبات و مقاومت و اتصال و توجّه به ذات قدس پروردگار، و این همان، صبر و نماز است.
ـ و در حقیقت این دو بهترین وسیله برای این موضوعند، زیرا صبر و شکیبایی هر مشکل عظیمی را کوچک می‌سازد، و توجّه به خدا و پناه بردن به او روح ایمان را در انسان بیدار میکند و او را متوجّه می‌سازد که تکیه‌گاهی دارد بس مستحکم و وسیله‌ای دارد ناگسستنی.
در زندگی از صبر و نماز کمک گیرید هر چند نماز کار مشکلی است مگر برای فروتن‌ها.
از نماز و صبر کمک بگیرید
ـ کسانی که این خطاب را متوجّه یهود می‌دانند می‌گویند عشق به مقام نمی‌گذاشت که علماء یهود اسلام آورند زیرا می‌ترسیدند با قبول اسلام و پیروی از پیامبر اکرم ریاست و آقایی را از دست بدهند، خداوند آنان را امر میکند که برای وفاء به عهدی که در کتاب تورات با شما بستم درباره اطاعت و پیروی از من و ترک گناهان و معاصی و تسلیم در مقابل فرمان و قبول فرستاده‌ام محمّد ـ صلّی الله علیه و آله ـ فرمود: در همه این امور از صبر و نماز کمک بگیرید یعنی صبر بر زندگی مختصری که ناچارید برای تأمین آن از مردم پول بگیرید.
ـ در نماز عباراتی خوانده می‌شود که انسان را متوجّه جهان معنوی کرده و از خودخواهی و دنیا پرستی باز می‌دارد همان طور که قرآن می‌فرماید: نماز انسان را از زشتی‌ها باز می‌دارد.
ـ و از طرفی با تواضع در نماز، عشق به ریاست کنار می‌رود، بنابراین کمک خوبی در راه وفای به عهد الهی است.
ـ امّا آن دسته‌ای که مسلمانان را طرف خطاب این آیات می‌دانند می‌گوید: منظور آیات این است که برای رسیدن به آنچه پیروان رسول اکرم را وعده داده‌ایم و نیز بر سختی‌ها و مشکلات عمل به احکام و وظیفه از صبر بر طاعت‌ها و بازداری نفس از گناهان و نیز از نماز کمک بگیرید زیرا نمازگزار با توجّه به معانی آیاتی که در نماز می‌خواند قهراً از مواعظش پند گرفته و به امر و فرمانش تن می‌دهد و از گناهان خود را باز می‌دارد.
ـ در تفسیر عیاشی از ابی الحسن حضرت موسی بن جعفر علیه السّلام در مورد این آیه نقل شده که فرمود: صبر عبارت است از روزه، هنگامی که شدّتی به انسان برسد یا حادثه‌ای برای او رخ دهد باید روزه بگیرد زیرا خدا می‌فرماید: وَ اسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ وَ إِنَّها لَکَبیرَةٌ إِلاَّ عَلَى الْخاشِعینَ[3]. و خاشع کسی است که در نماز خود ذلیل و کوچک در پیشگاه خداوند بوده و متوجّه نماز باشد. منظور خداوند از صبر و صلوة رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ و امیر المؤمنین ـ علیه السّلام ـ است.[4]
کمک گرفتن ائمّه اطهار ـ علیه السّلام ـ از نماز
مفسران در تفسیر این آیه نقل کرده‌اند که رسول خدا ـ صلّی الله علیه و آله ـ هر گاه با امر مشکلی روبرو می‌شد که باعث همّ و غمّ وی می‌گردید از نماز و روزه مدد می‌گرفت.[5]
ـ در کافی، از امام صادق ـ علیه السّلام ـ نقل شده که فرمود: هنگامی که موضوع وحشتناکی علی ـ علیه السّلام ـ را به وحشت انداخت مشغول نماز می‌شد سپس این آیه را تلاوت می‌کرد (وَ اسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ).
و نیز از امام صادق علیه السّلام نقل شده که می‌فرماید: هنگامی که با غمی از غم‌های دنیا روبرو شدید وضو گیرید و به مسجد رفته نماز بخوانید و در حال نماز دعا کنید زیرا خداوند دستور داده است که (وَ اسْتَعینُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ). از نماز و صبر استعانت بجویید. (بدیهی است که توجّه به نماز و راز و نیاز با پروردگار نیروی معنوی تازه‌ای در انسان ایجاد میکند و او را در مقابله با مشکلات نیرو می‌بخشد).[6]
امام سجّاد ـ علیه السّلام ـ در دعای سحر ماه رمضان که نامش دعای ابو حمزه ثمالی است در ضمن مناجات‌های خود فلسفه سنگین نماز را تحلیل میکند و می‌گوید خدایا چرا هنگام نماز من نشاط ندارم؟ شاید مرا از درگاه خود رانده‌ای، شاید به خاطر یاوه‌گویی‌ها توفیقم کم شده، شاید مرا صادق نمی‌دانی، شاید رفیق بد در من اثر گذاشته و... به هر حال سنگینی نماز علامت خطر است.
[1]. بقره/ 45
[2] . تفسیر نمونه، ج 1، ص 154 ـ 155.
[3] . البقرة/ 45
[4] . تفسیر المیزان. ج 1، ص 203.
[5] . تفسیر نمونه، ج 1، ص 155.
[6] . تفسیر نمونه، ج 1، ص 155.
